چگونگی فعالیت صنایع بسته بندی در دوران بیماری همه گیر ویروس کرونا / مترجم :پیمان سالاری
نویسندگان: اسکار لینگویست ، و دانیل نوردیگران/ آپریل ۲۰۲۰
ترجمه : پیمان سالاری ، مدیرعامل شرکت صنایع کاغذ و مقوای کرمان
شیوع ویروس کرونا (۱۹COVID) بر صنعت، مصرف کننده و سایر بخش های وابسته به آن تاثیر زیادی داشته است. در این مقاله تلاش شده است تا به منظور کمک به رفع مشکلات شرکت های بسته بندی در دوران بحران این ویروس، یک برنامه سه مرحله ای ارائه گردد.
با شیوع ویروس کرونا و افزایش تاثیرات انسانی این ویروس، صنایع فعال در تأمین نیازهای اساسی نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته اند که از جمله ی آنها میتوان از صنایع غذایی و تامین منابع مورد نیاز و حفظ ایمنی مصرف کنندگان نام برد. صنعت بسته بندی مواد غذایی یکی از بزرگترین حوزه های فعالیت در بخش صنعت است و سالانه حدود ۹۰۰ میلیارد دلار در جهان صرف این صنعت می شود. در حال حاضر و تحت شرایط جدید؛ بحران ویروس کرونا منجر به کاهش بسیار شدید تقاضا برای انواع خاصی از بسته بندی ها و در عین حال رشد شدید تقاضا برای برخی بسته بندی ها همچون بسته های مربوط به تجارت الکترونیک شده است. در نتیجه ی این تغییرات، بسیاری از شرکتهای بسته بندی با چالش های جدیدی روبرو شده اند. این مقاله با ارائه ی یک برنامه ی سه مرحله ای، در جهت فعال سازی مجدد این شرکت ها در دوران بحران کرونا تلاش می کند.
در دوران شیوع کرونا، انتظار می رود که تقاضا برای بسته بندی در سه مرحله پیش برود
بنا بر پیش بینی ها، تأثیر بحران ویروس کرونا بر صنعت بسته بندی از یک الگوی پیچیده پیروی می کند. از طرفی، کشورهایی همچون چین و کره که برای اولین بار با این بیماری همه گیر مواجه شدند نیز در دوران شیوع این بیماری، یک الگوی خاص را دنبال می کردند. در این برهه از زمان، تقاضا برای بسته بندی مواد غذایی، محصولات بهداشتی و حمل و نقل کالاهای تجارت الکترونیک به شدت افزایش می یابد. همزمان، تقاضا برای بسته بندی و حمل و نقل کالاهای صنعتی، کالاهای لوکس و برخی از بسته بندی های تجارت به تجارت(B2B) کاهش می یابد. تأثیر این بحران بر فعالان صنعت بسته بندی، به مجموعه برنامه ها و طرح ها ،موقعیت جغرافیایی و کاربری بسته بندی و بسترهای مربوط به آن وابسته است (شکل ۱). با تشدید این بیماری همه گیر، تاثیر آن روی مناطق دیگر بیشتر شده و تقاضا برای بسته بندی در آن مناطق به سه مرحله طبقه بندی می شود.
مرحله اول؛ دوره ی شوک اولیه است که معمولاً دست کم چهار هفته طول می کشد، اما این دوره در برخی مناطق ممکن است طولانی تر نیز باشد. تغییر در احساسات و سلایق مصرف کننده، مصرف برخی کالاها را کاهش می دهد و در نتیجه تقاضا برای این نوع بسته بندی ها کم می شود. شاید شوک وارده بر تقاضای فوری برای محصولات صنعت بسته بندی نسبت به شوک وارده بر بخش هایی مانند صنعت گردشگری بسیار کمتر باشد، اما شوک صنعت بسته بندی در چند زمینه حائز اهمیت است:
- بسته بندی های صنعتی ، فله ای و حمل و نقل. تقاضا برای این نوع بسته بندی با روند تولید ناخالص داخلی و میزان فعالیت صنعتی ارتباط تنگاتنگی دارد. بنابراین، شیوع COVID-19 تقاضا برای این نوع بسته بندی ها را به شدت کاهش داده است. البته، این امکان وجود دارد که مشتریان صنعتی اقدام به خرید برخی اقلام از جمله محموله های بزرگ و مخازن قابل استفاده مجدد و چند مرحله ای در ساخت انبوه نمایند و آنها را انبار کنند که این امر حداقل برای یک مدت زمان کوتاه تقاضا برای این اقلام را بالا می برد. در همین زمان ، چندین بخش از جمله صنعت بسته بندی مواد غذایی و صنایع دارویی با تقاضای بسیار بالا مواجهند. همچنین بالا رفتن تقاضا برای بسته بندی های زنبوری (مویرگی) برای تجارت الکترونیک و تحویل مواد غذایی نیز می تواند کاهش تقاضای دیگر مشتریان صنعتی را جبران کند.
- بسته بندی مصرف کننده. زمانی که بیماری همه گیر رستوران ها و مراکز ارائه ی دهنده ی خدمات غذایی را تعطیل کند، به احتمال زیاد نوع تقاضا نیز در مراکز غذاخوری تغییر می کند. بنابراین، مصرف کنندگان تمایل پیدا میکنند که خود مواد غذایی مورد نیازشان را تهیه کنند، که در نتیجه تقاضا برای بسته بندی این مواد نیز افزایش می یابد. گاهی مصرف کنندگان به انبار کردن کالا علاقه مند می شوند و وحشت آن ها برای خرید موادغذایی، نوشیدنی و لوازم بهداشتی این حالت را پررنگ تر می کند. با بسته شدن فروشگاه ها و با تلاش مصرف کنندگان برای کاهش هزینه های خود، تقاضا برای بسته بندی مواد غیر غذایی و غیرضروری مردم نیز به شدت کاهش می یابد.
- بسته بندی لوازم بهداشتی. در شرایط قرنطینه، تقاضا برای انواع مختلف بسته بندی لوازم بهداشتی و بسترهای مرتبط با آن افزایش می یابد. از جمله می توان از بستهبندی های حبابی یا کپسولی، پمپ دار، بطری شکل و پلاستیک های فشرده نام برد که برای بسته بندی مکمل های غذایی، مانند انواع ویتامین ها، وسایل ضروری، مانند داروهای ضد آلرژی، که مصرف کنندگان به آنها نیازمندند بکار می روند.
صنعت بسته بندی باید برای تاثیرات درجه دو ناشی از بحران COVID-19 نیزآمادگی لازم را داشته باشد. از آنجا که قیمت نفت خام کاهش یافته است (بخشی از آن به دلیل تأثیر این بیماری همه گیر بر تقاضا) ، احتمالاً هزینه مواد اولیه نفتی مانند رزین های پلاستیکی مورد استفاده در صنعت بسته بندی نیز کاهش می یابد. تقویت ارزش دلار آمریکا، باعث افزایش رقابت نسبی بین تولیدکنندگان مواد اولیه بسته بندی در سراسر جهان شده است. در عین حال، با بسته شدن مرزهای بین کشورها، شرکتهای زنجیره ای جهانی و شرکتهای وابسته به فعالیت های تیمی که عملکرد آنها در سطح بین الملل مورد نظارت قرار دارد نیز با چالش مواجه شده اند. این تحولات در سطوح تقاضا برای بسته بندی و بسترهای مختلف بسته بندی، یک دوره بی ثباتی را به وجود آورده است. از طرفی، عملکرد غیرقابل پیش بینی دولت ها برای کاهش اثرات منفی اقتصادی این بیماریِ همه گیر نیز می تواند ابهامات بیشتری را پیش روی این صنعت قرار دهد.
مرحله ی دوم زمانی است که کشورها و مناطق درگیر این همه گیری، بتوانند بیماری را تحت کنترل خود درآورند. طول این دوره مطمئناً نامشخص است و اگر واقع بین باشیم این دوره زمانی بین ۳ ماه تا بیش از یک سال ادامه دارد.انتظار می رود تا با کاهش درآمد خانوار و تضعیف صورت وضعیت مالی شرکت ها، با کاهش تقاضا در اکثر بخش های مصرف بسته بندی، به استثنای بخش لوازم بهداشتی و برخی مواد غذایی خاص مواجه شویم.
در این مرحله، برخی رفتارهای خاص مصرف کنندگان در مرحله ی اول ،مانند انبار کردن کالا کمتر می شود اما برخی رفتارهای دیگر از قبیل خرید مواد غذایی بصورت الکترونیک بیشتر می شود. برخی پیامدهای مهم در صنعت بسته بندی؛ شامل توقف احتمالی فعالیت شرکت های تولید محصولات غیر غذایی، افزایش تقاضا برای کالاهای ارزان قیمت و دارای برچسب خصوصی و کاهش تقاضا برای بسته بندی های درجه یک می شود. همچنین تلاش برای شکست COVID-19 می تواند روی انتخاب بسته بندی نیز تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، طرح های بستهبندی و بسترهایی که به وضوح بهداشت و ایمنی را مورد توجه قرار داده باشند و نگرانی مصرف کننده در این زمینه را برطرف کنند با اقبال بیشتری مواجه شده اند. بنابراین، بسته بندی هایی که احتمال باقی ماندن ویروس روی آنها بیشتر است کمتر انتخاب می شوند.
فعالان صنعت بسته بندی باید خود را برای پیشرفت های بیشتر نیز آماده کنند. با توجه به شدت و مدت زمان بحران، پایین آمدن درآمد خانوارها و تضعیف صورت های مالی شرکتهای مشتریِ صنعت بسته بندی، کاهش قیمت و هزینه های فروش در کل زنجیره ارزش صنعت بسته بندی را به همراه داشته است. تحت این شرایط، شرکت ها باید برنامه ای را تنظیم کنند که براساس آن، بنگاه های کوچک و متوسط و شرکت ها با بدهی های سنگین در شرایط بحران ورشکسته نشوند و حتی در این شرایط ممکن است مشتریان و تامین کنندگان فرعی نیز پای خود را کنار بکشند. از نظر ما ، شدت و مدت مرحله دوم به اقدامات دولت ها برای کاهش اثرات منفی اقتصادی بحران کرونا بستگی دارد.
مرحله ی سوم فاز برگشتی است که در این مرحله انتظار می رود تقاضای بسته بندی به تدریج به حالت اولیه خود بازگردد. در این مرحله برخی از بخش ها، مانند بخش بسته بندی مواد غذایی احتمالاً با رشد سریع تقاضا روبرو خواهند شد. سرعت روند بازگشتی در سایر بخش ها احتمالاً کندتر خواهد بود، زیرا مصرف کنندگان احتمالاً برای بازگشت به خرید محصولات لوکس، مسافرت و صنعت گردشگری همچنان در تردید خواهند بود. با بازگشایی تدریجی اصناف، رفتار خرید مصرف کنندگان ممکن است همچنان در سطح آرام خود باقی بماند و سطح اشتغال با مشکلات خود دست و پنجه نرم کند . سرعت بازیابی صنعت بسته بندی با توجه به میزان اختلال ایجاد شده در بین مشتریان این بخش و چالش ایجاد شده در زنجیره های مختلف عرضه، تا حد زیادی با تقسیم بندی بازار متفاوت خواهد بود.